In dit dossier bespreken we een aantal van die manieren: de inzet van eHealth, een dankbaarheids- of positief dagboek, psycho-educatie, stemmings- en activiteitenregistratie, activatie en sociale steun, en verwachtingsmanagement.
De wachttijd biedt de kans om al in een vroeg stadium aan de slag te gaan met het werken aan het herstel. Dit kan bijdragen aan een efficiënter en effectiever verloop van de behandeling, doordat cliënten al actief zijn in hun herstel wanneer de therapie daadwerkelijk start. Er zijn verschillende manieren om een proactieve houding in de wachttijd te stimuleren.
Inzet van eHealth
Het inzetten van eHealth biedt een praktische en laagdrempelige manier om cliënten iets aan te bieden tijdens hun wachttijd. Het aanbieden van online platformen met gerichte modules is een gemakkelijke manier om cliënten te ondersteunen in deze tussenperiode. De modules kunnen variëren van algemene psycho-educatie tot kracht- en herstelgerichte oefeningen. Voorbeelden hiervan zijn modules die zich richten op het versterken van copingvaardigheden, wat cliënten kan helpen omgaan met stress en emotionele uitdagingen. Daarnaast kunnen er ook modules aangeboden worden die focussen op leefstijlverbeteringen, zoals gezonder eten, meer bewegen en beter slapen.
Naast platformen kunnen ook apps een waardevolle aanvulling bieden, bijvoorbeeld apps die mindfulness- en meditatieoefeningen aanbieden, het stimuleren van korte wandelingen zoals het "Ommetje" en apps die helpen bij het aanbrengen van gezonde veranderingen in de leefstijl.
LET OP
Het is essentieel dat de cliënt duidelijk geïnformeerd wordt over wat hij of zij kan verwachten. Leg bijvoorbeeld uit dat behandelaren de modules niet bekijken en de cliënt geen feedback zal ontvangen op de gemaakte opdrachten.
eHealth in de wachttijd: 3 vragen aan het NIP
Telt een screeningsmoment als start van de behandelovereenkomst? Wat als ik geen screening uitvoer en mensen enkel op mijn wachtlijst plaats? Verhoogt het aanbieden van eHealth tijdens de wachttijd de zorgplicht? Deze drie belangrijke vragen over het inzetten van eHealth in de wachttijd legden we voor aan het NIP. Je leest hun antwoorden in de download.
What's in a name?
Het woord ‘wachttijd’ en dus het moeten ‘wachten’ kan al een passieve houding ontlokken. Je kan het ook ‘voorbereidingstijd’ of 'zelfzorgfase' noemen (zoals bij Apanta GGZ), waar je invulling aan geeft met (een van) de opties uit dit dossier.
Bijvoorbeeld: “Momenteel duurt het nog ongeveer x weken voordat er plek is voor een behandeling. Deze periode kunt u gebruiken als voorbereidingstijd. Ga bijvoorbeeld alvast aan de slag met uw leefstijl (slaap, eten, bewegen) of het in kaart brengen van uw doelen. We zien vaker dat het stilstaan bij dankbaarheid of positiviteit, gaan wandelen of hobby’s weer oppakken erg helpend kan zijn. Dit kan de periode tot aan het starten met behandeling prettiger maken, en kan behandeling ook bevorderen doordat u al een start heeft gemaakt met uw herstel”.
Dankbaarheidsdagboek of positief dagboek
Het bijhouden van een dankbaarheids- of positief dagboek is een eenvoudige maar krachtige strategie om cliënten te helpen focussen op positieve ervaringen, zelfs in moeilijke tijden. Het dagelijks opschrijven van drie dingen waar de cliënt dankbaar voor is, of het reflecteren op positieve gebeurtenissen van de dag, kan het algemene welzijn bevorderen. Dit kan helpen bij het ontwikkelen van een positieve mindset en het versterken van veerkracht, wat cliënten ondersteunt in het omgaan met hun klachten en stressoren.
Krachtgericht eHealth: overzicht van toepassingen
Stichting KiBG maakte een overzicht van apps, modules en websites die passen bij een krachtgerichte behandeling in de GGZ. Je kan het overzicht makkelijk doorzoeken of filteren op bijvoorbeeld het type toepassing, de kosten of waarvoor je het in kan zetten.
Psycho-educatie
Het verstrekken van informatieve hand-outs, flyers, of korte informatieve filmpjes kan cliënten helpen om beter te begrijpen wat ze kunnen verwachten van hun behandeling en welke stappen ze zelf kunnen zetten om hun welzijn te bevorderen. Psycho-educatie helpt niet alleen bij het normaliseren van ervaringen en gevoelens, maar geeft cliënten ook praktische handvatten om met hun problemen om te gaan. Het kan bijvoorbeeld informatie bevatten over veelvoorkomende psychische klachten, copingstrategieën, en zelfzorgtechnieken. Het doel is om cliënten voorbereid en goed geïnformeerd te maken, zodat zij zich minder onzeker voelen over hun behandeling en herstelproces.
Registraties van gedachten, gevoelens en activiteiten
Het bijhouden van registraties kan cliënten helpen meer inzicht te krijgen in wat ze gelukkig of ongelukkig maakt. Dit kan zowel handmatig op papier als digitaal via apps - filter bijvoorbeeld eens op Stemmings- en activiteitenregistratie in het overzicht van krachtgerichte eHealth van KiBG. Door registraties krijgen cliënten meer zicht op waar ze aan willen werken, maar ook op dingen die al wel goed gaan en momenten dat de klachten minder aanwezig zijn. Dit biedt een goede basis voor de start van de behandeling.
Activatie en sociale steun
Je kan je cliënten tips voor activatie meegeven voor in de wachttijd. Beweging kan een krachtige manier zijn om zowel lichamelijke als mentale gezondheid te verbeteren, dus het stimuleren van eenvoudige lichaamsbeweging (wandelen, yoga) kan nuttig zijn. Daarnaast kunnen cliënten aangemoedigd worden om oude hobby’s weer op te pakken. Dat biedt niet alleen plezier en ontspanning, maar kan ook bijdragen aan het versterken van positieve gevoelens. Sociale steun kan ook helpend zijn - moedig cliënten aan met anderen te praten over hun gevoelens en ervaringen. Tot slot kan je cliënten alvast helpen door hen te wijzen op beschikbare steun- of hulpbronnen in hun gemeente, zoals groepssessies, zelfhulpgroepen of andere lokale initiatieven.
Verwachtingsmanagement
De wachttijd biedt ook de kans om cliënten alvast te informeren over wat zij kunnen verwachten van hun behandeling. Informatie over het behandelproces en jouw wijze van behandelen kan worden aangeboden via informatieve brochures of video's. Het verstrekken van dit soort informatie kan cliënten helpen om actief mee te denken over hun eigen herstel en hun verwachtingen realistisch te houden, wat bijdraagt aan het succes en tijdig afronden van de behandeling.
Flyer verwachtingsmanagement voor cliënten
In deze flyer wordt aandacht besteedt aan cliëntenverwachtingen over het behandelresultaat, de duur, focus en en eigen inzet. Deze flyer kan je delen met cliënten om in de wachttijd al aandacht te besteden aan verwachtingsmanagement.
Samen beslissen in de praktijk (folder Akwa GGZ)
Deel als voorbereiding op de behandeling alvast informatie over het proces van Samen beslissen! Dat doe je makkelijk met deze flyer van Akwa GGZ.
Wellness Recovery Action Plan
Wellness Act Recovery Plan (WRAP) is een laagdrempelig zelfhulpinstrument aangeboden door geschoolde ervaringsdeskundigen dat naast professionele zorg bijdraagt aan meer welbevinden, zelfzorg en eigen regie bij psychische en lichamelijke problemen. WRAP biedt een structuur waarmee een ieder zelf steeds invulling kan geven aan een proces van herstel van welbevinden. Het gaat over het functioneren in het hier en nu, eerder eventuele psychische klachten in het heden of verleden doen er niet toe. Het opstellen van een WRAP kan een zinvolle invulling zijn van de wachttijd, die bijdraagt aan herstel en welbevinden.
Zie hier voor een informatieve video en meer informatie over de WRAP: Werken aan welbevinden in een transdiagnostische groep
