Waarom tijdig afronden?

De meeste gezondheidswinst zit in het begin van het traject

Onderzoek naar het ‘good-enough’ principe toont aan dat de meeste vooruitgang in psychologische behandelingen wordt geboekt in de eerste fase (1, 2, 3). Daarna kan het voorkomen dat er langdurig doorbehandeld wordt met relatief weinig gezondheidswinst, omdat behandelaren een bepaalde standaard nastreven voor wanneer gezondheidswinst als ‘goed genoeg’ wordt beschouwd en dan de behandeling pas afronden (4, 3). 

Zelfstandigheid en zelfvertrouwen versterken

Therapie is iets tijdelijks. Het is dan ook belangrijk om tijdens de behandeling zo in te zetten op het vergroten van de draagkracht van cliënten, dat ze zelf met de uitdagingen van het leven kunnen omgaan (5). Het onnodig lang aanhouden van therapietrajecten kan de self-efficacy van cliënten ondermijnen door de indruk te wekken dat ze voor ‘normale levenszaken’ ook hulp van een professional nodig hebben. De maatschappelijke boodschap is: pijn, verdriet en moeilijke gebeurtenissen maken deel uit van het leven en hoeven niet ‘weggemaakt’ te worden; je kunt ze aan.

Risico op 'therapist drift' beperken

Bij het langer aanhouden van een therapietraject is er een groter risico op therapist drift. Levenszaken die opkomen (en die iemand normaal zelf zou aanpakken) worden sneller in het traject opgenomen waardoor er wordt afgeweken van de initiële doelen (6). Dit kan afbreuk doen aan de effectiviteit van de behandeling en leiden tot verwarring over de doelen en verwachtingen van de therapie. Het risico hierop wordt beperkt als je focus houdt op de behandeldoelen en het afsluiten wanneer deze zijn bereikt. Zie ook: Focus behouden.

Afhankelijkheid van de therapeut voorkomen

Door het langer aanhouden van een therapietraject kan een cliënt minder geneigd zijn om gebruik te maken van het eigen steunsysteem, omdat zij deze steun in de therapiesessies vinden. Dit kan afhankelijkheid creëren en het moeilijker maken om op eigen kracht verder te gaan en het traject af te ronden. In het toewerken naar afronding stimuleer je de cliënt om het eigen netwerk en de eigen vaardigheden te gebruiken (5), wat essentieel is voor hun lange termijn herstel en zelfredzaamheid.

Ruimte voor nieuwe cliënten creëren

Het tijdig afronden van behandelingen is cruciaal voor een goede doorstroom van cliënten. Het creëert ruimte voor nieuwe cliënten, wat helpt om de wachttijden in de GGZ te beperken. Dit draagt bij aan het verminderen van het wachtlijstprobleem en zorgt ervoor dat de beschikbare middelen efficiënt worden ingezet.

Wat zeggen de zorgstandaarden over tijdig afronden?

Ook in de zorgstandaarden is er aandacht voor het tijdig afronden van behandelingen. Zo worden er verschillende redenen om de behandeling af te ronden genoemd:

1. na het bereiken van het vooraf aangegeven aantal sessies;
2. nadat de behandeldoelen bereikt zijn;
3. als blijkt dat de behandeling onvoldoende effect sorteert;
4. als blijkt dat geen aanvullend effect meer wordt bereikt;
5. als blijkt dat er geen goede behandelrelatie tot stand komt tussen patiënt en behandelaar. Het initiatief om de behandeling te beëindigen kan zowel van de patiënt komen als van de behandelaar;
6. op initiatief van de behandelaar. In de beroepscodes is vastgelegd onder welke voorwaarden de behandelaar eenzijdig de behandelrelatie mag beëindigen.