Veel mensen hebben tegenwoordig een smartwatches of ander draagbare apparaat dat allerlei gegevens bijhoudt. Wat kan je daar wel (en niet) mee in de behandeling? De informatie van registraties door smartwatches kan waardevol zijn, maar er is ook voorzichtigheid geboden bij het gebruik en de interpretatie hiervan.
Smartwatches en andere draagbare apparaten kunnen informatie geven over slaap, hartslagvariaties en stressniveaus, wat een nuttig overzicht van de algehele gezondheid van een cliënt kan geven (18). Dit kan extra inzichten en informatie bieden wat kan worden meegenomen in de behandeling en diagnostiek, bijvoorbeeld naar depressie, angst en trauma (20-24).
Onderzoek laat zien dat het gebruik van een smartwatch over het algemeen een gangbare manier is om data te verzamelen die door cliënten werd geaccepteerd (25, 26). Er is echter debat over hoe accuraat de data is die wordt genereerd door een smartwatch (27) waardoor interpretatie van de smartwatch data voorzichtig gedaan moet worden. Het belangrijkste is dat behandelaren elke situatie en cliënt afzonderlijk evalueren om te bepalen wat het beste werkt voor de specifieke persoon.
Voordelen van het gebruik van smartwatch data
Aanvullende inzichten in de gezondheid van de cliënt
Smartwatches bieden waardevolle extra data over de gezondheid van een cliënt, zoals informatie over slaapgewoonten en stressniveaus. Dit kan helpen om patronen te identificeren, zoals bepaalde slaappatronen of specifieke momenten waarop stress optreedt. Deze gegevens kunnen de cliënt meer inzicht geven in factoren die hun welzijn beïnvloeden en kunnen worden gebruikt om gedragsveranderingen te ondersteunen.
Bijvoorbeeld: als de cliënt merkt dat zijn stressniveau piekt tijdens bepaalde activiteiten of tijden van de dag, kan hij hier bewust verandering in aanbrengen. Het terugzien van deze gegevens over tijd kan bovendien motiverend werken, aangezien het cliënten kan helpen als het 'probleem' visueel zichtbaar is, maar ook omdat ze de vooruitgang zichtbaar kunnen volgen.
Minder zelfregistratie en objectievere metingen
Door het gebruik van technologie zoals smartwatches wordt de cliënt ontlast van de noodzaak om voortdurend zelf gegevens in te voeren, zoals bijvoorbeeld het bijhouden van slaaptijden of stressniveaus. Smartwatches kunnen deze gegevens op een objectieve en nauwkeurige manier meten, wat vaak betrouwbaarder is dan subjectieve inschattingen. Veel mensen overschatten bijvoorbeeld hoeveel tijd ze 's nachts wakker liggen. Smartwatches kunnen nauwkeuriger bijhouden hoeveel tijd de cliënt daadwerkelijk wakker is, en dit kan hen helpen om een realistischer beeld van hun slaapgedrag te krijgen.
Duidelijker zichtbare verbeteringen
Het gebruik van data uit smartwatches kan cliënten helpen om concrete veranderingen in hun gezondheid en welzijn te zien. Dit kan vooral nuttig zijn voor cliënten die misschien moeite hebben met het herkennen van subtiele verbeteringen in hun gevoelens of gedrag. De visuele representatie van vooruitgang, bijvoorbeeld in slaapkwaliteit of stressniveaus, kan cliënten aanmoedigen om door te gaan met de veranderingen die ze in hun routine hebben doorgevoerd.
Nadelen en risico’s van het gebruik van smartwatch data:
Mogelijke onnauwkeurigheid van de data
Hoewel smartwatches nuttige informatie bieden, is de data niet altijd 100% accuraat. De technologie achter de metingen is in veel gevallen geavanceerd, maar er kunnen fouten optreden bij het registreren van gegevens, zoals slaapduur of hartslag. Dit kan leiden tot misinterpretatie van de informatie, wat kan resulteren in onterechte conclusies over de gezondheidstoestand van de cliënt.
Mogelijke ontmoediging door gebrek aan vooruitgang
In sommige gevallen kan het gebruik van smartwatch data demotiverend werken voor cliënten, vooral als ze geen verbetering zien in de metingen. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de slaapkwaliteit niet verbetert, ondanks pogingen om slaappatronen te veranderen. Cliënten kunnen zich gefrustreerd voelen als de gegevens niet overeenkomen met hun verwachtingen, en er kan te veel focus komen te liggen op het verbeteren van de cijfers in plaats van op de werkelijke ervaring en het welzijn van de persoon zelf.
Invloed van metingen op subjectieve ervaring
De data verzameld door de smartwatch kan ook de subjectieve ervaring van de cliënt beïnvloeden. Bijvoorbeeld: als een cliënt ziet dat zijn slaapscore slechter is dan verwacht, kan dit zijn beleving van de slaap negatief beïnvloeden, zelfs als hij zich objectief goed voelt. Dit geldt ook voor stressniveaus: het zien van een hoge hartslag kan het gevoel van stress intensiveren, ook als de cliënt zich niet daadwerkelijk gestrest voelt. Het is belangrijk om de cliënt te helpen begrijpen dat de data slechts één aspect van hun gezondheid vertegenwoordigt, en dat het niet altijd het volledige plaatje weerspiegelt.
Gebruik van metingen als veiligheidsgedrag
In sommige gevallen kan de data die door smartwatches wordt verzameld, als een vorm van veiligheidsgedrag worden gebruikt. Bij mensen met een paniekstoornis kan de hartslagmeting bijvoorbeeld helpen te controleren of ze een paniekaanval doormaken en eventueel beslissen om niet verder te gaan met een angstige situatie. Het kan dan voorkomen dat de cliënt zich afhankelijk maakt van de metingen om risico's te vermijden, wat hun angst kan versterken. Aan de andere kant kan het juist ook nuttig zijn om cliënten bloot te stellen aan hun hartslag als exposure oefening.
