Voluit Leven: een groepsbehandeling gebaseerd op Acceptance and Commitment Therapy

BasisGGZ Lentis heeft altijd groepen aangeboden. Na de invoering van de Basis GGZ nam de vraag af. Willeke verklaart: “Je meldde je zelf aan voor de groep en het preventiebudget financierde de groep. Nu is er een verwijzing voor nodig en teer je in op je eigen risico.” Omwille van een gevarieerd aanbod is BasisGGZ Lentis weer groepen gaan aanbieden; deze stromen snel vol. “Een goede screening is erg belangrijk bij iedere vorm van therapie, zeker bij groepsbehandeling. De ene cliënt is meer gebaat bij een individuele behandeling en de ander bij een groepsbehandeling. Mensen met een laag zelfbeeld leren in een groep dat ze niet de enige zijn. Andere mensen tonen hetzelfde gedrag.”

Meer docent dan behandelaar

De therapeutische relatie is anders in een groep, zegt Willeke. “Bij een individuele behandeling reageer je persoonlijker en diepgaander op wat een cliënt zegt. In een groep is dat anders, ik reageer oppervlakkiger. Maar er gebeurt iets in de groep. Ik reageer op twee niveaus; individueel en tegelijk op het niveau van de groep. De hele groep leert van wat één cliënt opmerkt. Daar zit de kracht van de groep; van elkaar leren, herkennen, gedeelde smart.”

Willeke ziet haar eigen rol anders dan bij individuele therapie: “We staan met z’n tweeën voor een groep van twaalf en je hebt altijd wel een klik met een van je begeleiders. Door het vaste patroon van de Voluit Leven-methode voel ik me meer docent dan behandelaar. Maar we zijn geen robots. Een cliënt die behoefte heeft aan extra aandacht ontvangt dat. Bovendien geldt net als bij individuele therapie: cliënten moeten jou vertrouwen, jij moet zorgen voor een veilige omgeving. Dat is complexer met een groep.”

Hard werken

De Voluit Leven methode is een traject waarbij in iedere sessie een volgende stap wordt gezet. Al deze stappen liggen vast. “Het is hard werken en het is pittig voor de deelnemers,” geeft Willeke aan. Het valt haar op dat niemand stopt: “Er was geen uitval. Bij het afsluiten zijn de effecten van de groep goed zichtbaar: de emotionele flexibiliteit neemt toe en de meeste groepsleden hebben stappen gezet naar mentale weerbaarheid.”

Mindfit: Transdiagnostisch behandelen

De grote meerwaarde van de groep Voluit Leven is dat het niet uitmaakt welke diagnose iemand heeft,” vertelt Silvia Bloemberg van Mindfit. ACT is een van de pijlers van de Voluit Leven methodiek. “We kunnen met de Voluit Leven methode transdiagnostisch behandelen; daarom past deze methode zo goed bij de Basis GGZ.”

Silvia heeft eerder meegewerkt aan een groepsbehandeling gericht op sociale angst, maar Mindfit biedt geen behandeling meer aan specifiek gericht op die klacht. “Iedereen met dezelfde klacht bij elkaar zoeken op het juiste moment blijkt moeizaam.” De variëteit van alle soorten klachten maakt voor de behandeling niet uit, de behandeling draait om acceptatie en leren omgaan met je klachten richting een meer waardevol leven. “Omdat de aard van de klacht irrelevant is bij Voluit Leven, stroomt een groep snel vol. Soms hebben we zelfs twee groepen tegelijkertijd.”

Samen ervaren

Silvia herkent wat Willeke zegt over erkenning en herkenning als kracht van de groep. “Je ervaart gezamenlijk iets. De groep ervaart samen de metaforen en oefeningen van Voluit Leven, dat schept een emotionele band. Ik merk dat er iets met mensen gebeurt doordat ze dit samen ervaren en samen door dit proces heen gaan.”

Bovendien ervaart Silvia Voluit Leven als een stuk speelser: “We bieden groepen ook aan zodat we meer mensen kunnen behandelen en de toegankelijkheid van de GGZ verbeteren. Maar het transdiagnostisch behandelen is zo waardevol, en deze methode is ook nog een stuk leuker, naast dat het inderdaad hard werken is. De filmpjes, de metaforen, de oefeningen en de liedjes maken het proces ook wat speels. Het vraagt wat anders van jou als behandelaar, maar ik vind het heel leuk.”