Mieke Bakker is sinds twee jaar psycholoog bij de Zorgkliniek in Amstelveen, waar ze vanaf begin af aan werkt met Take ACTion. Daarnaast is ze bezig met de opleiding tot GZ-psycholoog.
Kun je wat vertellen over Take ACTion?
“Met behulp van Take ACTion leren we mensen psychologisch flexibeler te worden. Deze methode is ‘diagnose-overstijgend’: het maakt niet uit of je bijvoorbeeld met angst- of somberheidsklachten bij ons komt. De overtuiging van Take ACTion is dat moeilijke gevoelens nu eenmaal bij het leven horen. Met behulp van de methode leren we hoe je daarmee om kunt gaan en de dingen kunt blijven doen die waardevol voor je zijn. De insteek is wel anders dan bij cognitieve gedragstherapie, waarbij je je manier van denken echt verandert. In plaats van iedere gedachte te weerleggen of positiever proberen te maken, zeggen we tegen de cliënt: oké, je hebt bepaalde gedachten, maar je bént niet je gedachten. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat jij je gedrag daar niet door laat leiden?”
Hoe vertaalt zich dat naar de praktijk?
“We staan stil bij de dingen die belangrijk zijn voor de cliënt en proberen inzicht te krijgen in zijn of haar gevoeligheden. Hoe zijn die ontstaan, en hoe heeft iemand geleerd om met die gevoeligheden om te gaan? Een cliënt heeft vroeger bijvoorbeeld geleerd om zich erg aan te passen en pleasend te zijn, maar durft in het volwassen leven niet voor zichzelf op te komen. Bij Take ACTion brengen we dat in kaart. Het gaat echt om dingen anders leren doen en dat ervaren, in plaats van het er oeverloos over te hebben. We praten dus niet alleen met cliënten, maar doen ook oefeningen. Dan kun je ook denken aan mindfulness-oefeningen en imaginaties.”
Drie concrete oefeningen die Mieke toepast
- Foto oefening: mensen nemen bijvoorbeeld foto’s mee van toen ze jonger waren. Wanneer iemand een kleine versie van zichzelf ziet, is het ineens makkelijker om wel compassie voor zichzelf te voelen (‘dat kleine jongetje of meisje is echt wel de moeite waard’) en inzicht te krijgen in hun verleden en hoe ze zich gevoeld hebben als kind.”
- Onbewoond eiland oefening: een voorbeeld is de oefening met het onbewoonde eiland. De cliënt stelt zich voor dat hij of zij daar is aangespoeld en moet bedenken: wie zou ik missen? Welke dingen zou ik doen om mijn dag toch waardevol te maken? Uiteindelijk komt het goed, en vragen wij: wat zou je tegen de mensen zeggen die je hebt gemist? Zie je die personen wel genoeg? Zo kom je erachter wat echt belangrijk voor je is; het confronteert een beetje met de thema’s in je leven.
- Brieven oefening: of we laten de cliënt aan mensen in zijn of haar omgeving vragen een brief te schrijven. Dit moeten bekenden zijn uit verschillende levensgebieden: een vriendin, familielid en een collega bijvoorbeeld. De enige vraag die de cliënt stelt is: schrijf een brief aan mij, over hoe je mij ziet en ervaart. Er is geen goed of fout.”
Wat was een echte succeservaring?
“Eén cliënt schiet me meteen te binnen: een jongen van 26 jaar met forse somberheidsklachten. De relatie met zijn ouders was lastig. Hij stelde hele hoge eisen aan zichzelf en had geleerd om met zijn gevoeligheid om te gaan door keihard te werken. Daar was hij succesvol in: goede studie gedaan, hard aan het werk, vaak sociaal zijn met vrienden. Dat klinkt leuk, maar het kostte hem bakken energie. Hij miste het contact met zijn ouders en de diepere verbinding met mensen. Hij zag in: veel dingen die ik doe komen voort uit de angst om niet goed genoeg en niet de moeite waard te zijn. Door middel van Take ACTion leerde hij om daarvan los te komen, milder naar zichzelf te zijn en patronen te doorbreken.
Door zijn ouders te vragen een brief aan hem te schrijven, kreeg hij meer inzicht in de manier waarop zijn ouders hun liefde uiten. Hierdoor kon hij die liefde meer voelen en zag hij in dat zij op hun manier hun best deden. Ook leerde hij dat somberheid bij het leven hoort. Dat hij zich zo kan voelen, maar nog steeds dingen kan doen die belangrijk voor hem zijn. Én dat hij erop kan vertrouwen dat die gevoelens weer overgaan. Hij heeft in korte tijd veel forse patronen doorbroken en meer begrip en compassie voor zichzelf gekregen.”
