Madelein Huisman: ‘Take ACTion legt op een hele simpele manier de kern bloot’
Mei 2023
5 minuten
Take ACTion is een kortdurend behandelprogramma gebaseerd op Acceptance and Commitment Therapy (ACT). Het programma richt zich op het anders leren omgaan met gevoelens en gedachten. Geen protocol, maar een handige leidraad waarmee je cliënten met uiteenlopende klachten binnen relatief korte tijd verder kunt helpen. In dit artikel vertelt psycholoog Madelein Huisman over haar ervaringen met het gebruik van deze methode en geeft zij een voorbeeld van een oefening die zij effectief inzet in haar behandeling.
Hoe lang werk je al met Take ACTion?
“Toen ik in 2012 bij de Zorgkliniek startte, was mijn leidinggevende Marte Roemer al bezig met het op papier zetten van de methode die later Take ACTion werd. Zelf heb ik daar vanuit mijn visie ook in meegedacht. Twee jaar later ben ik het echt in de vorm van Take ACTion gaan toepassen.”
Wat maakt dat je graag met Take ACTion werkt?
“Take ACTion is een hele simpele manier om snel de kern bloot te leggen. Ik denk dat dat wel een hele duidelijke rode draad is. Van de meeste cliënten hoor ik dat ze enorm veel herkenning en erkenning vinden in de methode. Ze krijgen veel over zichzelf door, ervaren erkenning van hun gevoelens en gaan echt naar de kern. Ook over de manier waarop Take ACTion werkt, krijg ik vooral positieve reacties. Een onderdeel hiervan zijn bijvoorbeeld de oefeningen die we met cliënten doen, zoals de pijncirkel.
Madelein haar favoriete concrete oefening
De pijncirkel: bij deze oefening komt centraal te staan wat iemands kernpijn is en hoe diegene hiermee omgaat. Daarmee pak je op een eenvoudige manier meteen heel veel.
Hieronder zie je een voorbeeld van een ingevulde pijncirkel, in het boek van Marte Roemer staat ook een blanco pijncirkel die je aan je cliënt kan meegeven om in te vullen. Je vraagt bij je cliënt naar de onrust en of deze die onrust wat verder kan duiden. Vervolgens onderzoek je samen wat cliënt allemaal doet om bij de onrust/pijn weg te blijven. Het ingevulde voorbeeld geeft richting in waar je aan kan denken. Manieren om van onrust/pijn weg te blijven kunnen groot, maar ook subtiel zijn.
Hoe heb je het ervaren om met Take Action te gaan werken?
“Voor mij is Take ACTion een hele natuurlijke manier van werken geweest. Dat komt ook doordat de methode – op het moment dat ik bij de Zorgkliniek ging werken – nog ‘in de maak’ was. Samen met mijn collega Marte heb ik volop in de ontwikkelfase gezeten. Ook leerde ik in die jaren veel over ACT, wat natuurlijk naadloos aansloot bij Take ACTion. Voor mij was het dus niet een kwestie van iets nieuws proberen, maar uitleven waar ik al een poos mee bezig was.”
Wat is volgens jou de kracht van de methode?
“Het succes van deze methode: mensen krijgen echt door dat de manier waarop ze zich gedragen, eigenlijk alleen maar vormen van vermijding zijn. En dat dat juist niet helpt. Met Take ACTion leren ze om juist naar hun binnenwereld toe te gaan waardoor ze meer vrijheid gaan ervaren. Ze ontdekken wat hun waardes zijn en hoe ze op basis daarvan gedrag kunnen loslaten, en oefenen met nieuw gedrag. Wanneer ze de moed hebben die stappen te ondernemen, dan gaat er zoveel open! Of het nu gaat om relaties, werk of gezin – dat pakt bij iedereen anders uit - mensen voelen vaak meer regie over hun leven.”
Wat was een moment dat Take ACTion totaal niet werkte of je de plank missloeg?
“Ik herinner me een client waarbij ik te snel te dichtbij kwam; diegene was hier nog niet aan toe. Ook heb ik een keer iemand gehad waarbij ik toch een stuk met cognitieve gedragstherapie opgepakt heb, omdat deze persoon op geen enkele manier in staat was naar zichzelf en zijn eigen gedrag te kijken. Verder geeft een cliënt soms aan het traject lastig te vinden, maar dat zegt vaak ook wel wat over het soort problematiek dat er speelt. Eigenlijk zijn de cliënten waarbij ik na een of twee sessies dacht ‘dit wordt ‘m niet’, op één hand te tellen. In die gevallen bespreek ik dat natuurlijk openlijk met de cliënt.”
Welke andere tip wil je collega behandelaren graag meegeven?
“Ik raad behandelaren die met Take ACTion willen werken aan om het traject ook zelf te doorlopen. Als je de methode zelf hebt ervaren, kun je ‘m beter uitdragen en zuiverder met cliënten oppakken. Take ACTion gaat echt over waarde gericht leven en daartoe actie ondernemen. Ook in mijn eigen leven werkt dat door. Zo ga ik binnenkort een half jaar met mijn gezin op reis. Het is best even lastig om afscheid te nemen van mijn cliënten, maar ik merk ook dat zij het waarderen dat ik deze stap neem. Daarin kan ik het gedachtegoed van Take ACTion ook zelf uitdragen.”
‘Take ACTion is een hele simpele manier om snel de kern bloot te leggen.’
Madelein Huisman
Wanneer merk je nu dat Take ACTion werkt?
“Eigenlijk vanaf de eerste seconde, als ik de methode introduceer. De hele houding die erin zit, de gerichtheid op de binnenwereld, de gevoelens gaan leren herkennen, erkennen en accepteren… Als ik kleine stapjes zet met de cliënt, merk ik meteen of ze verleid worden door die beweging daarnaar toe. Voor mij als therapeut speelt dat zich af op een heel subtiel niveau. Zo van: oké, we gaan die richting op, iemand is bereid om daarnaartoe te gaan en daarmee aan de slag te gaan. Maar ook cliënten zelf merken vrij snel of deze manier voor hen gaat leven. Dat komt ook omdat met Take ACTion snel boven tafel komt waarin ze vastlopen. Cliënten voelen daardoor al gelijk die allereerste stap: hier moet ik iets aan gaan doen.”
Voor wat voor soort cliënten zou je deze methode aanraden?
“In eerste instantie zou ik zeggen: voor Jan en alleman. Maar daar zit een tegenstrijdigheid in, bijvoorbeeld in hoeverre mensen al eerdere behandelingen hebben gehad en wat voor soort behandelingen dit waren. Maar het hangt ook af van de veerkracht, draagkracht en draaglast van een persoon. Om het een beetje gechargeerd te zeggen: met Take ACTion moet je wel gelijk met de billen bloot. Een cliënt moet dat proces wel aan kunnen gaan en dat is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd. Bovendien hebben sommige mensen zo’n dijk aan psychosociale problemen - of er spelen gevaarlijke situaties – dat er eerst andere stappen gezet of op een andere manier gehandeld moet worden.”